در پی حادثه اخیر برخورد نفتکش ایرانی با کشتی چینی و ایجاد آلودگی نفتی، روزنامه شرق مصاحبه ای را با مهندس محمد قدیانی مخترع «دستگاه و روش جداکننده اتوماتیک محلول های شیمیایی چند فازی» منتشر نمود. در این گزارش مهندس قدیانی ضمن تشریح این اختراع، انتقاد خود را نسبت به بی توجهی پژوهشگاه صنعت نفت ایران و همچنین دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص این طرح فرا ملی ابراز نمود.
متن کامل این گزارش را می توانید در روزنامه شرق در تاریخ 1396/10/18 و یا در ادامه مطلب بخوانید.
از سوی دانشگاه آزاد
پیشنهاد عجیب به مخترع ایرانی
در اینجا بنا داریم با توجه به اتفاق رخ‌داده، نگاهی به اثرات محیط‌زیستی حوادثی از این دست بپردازیم؛ راهکارهایی که گاهی از سوی مخترعانی مطرح می‌شود که چندان مورد اقبال مراجع دولتی یا علمی در کشور قرار نمی‌گیرند. محمد قدیانی، مخترع جوانی است که پیش از یک سال پیش، دستگاهی با نام «جداکننده (دکانتور) اتوماتیک سیالات شیمیایی چندفازی» را به ثبت رساند. این مخترع با وجودی‌که اختراعش کمتر از زمان نرمال به ثبت اختراعات آمریکا نیز رسیده، با بی‌توجهی پژوهشگاه صنعت نفت ایران مواجه می‌شود و از طرف دیگر، دانشگاه آزاد اسلامی درحالی‌که به اهمیت این اختراع پی می‌برد، به دنبال ثبت مالکیت بخشی از این اختراع به نام دانشگاه آزاد می‌افتد تا در صورت موفقیت و بهره‌گیری از این پروژه، احتمالا از عواید آتی آن بهره‌مند شود. در همین زمینه با این مخترع جوان گفت‌وگویی انجام دادیم تا این اختراع را تشریح کند. به گفته او: «برای جمعآوری لکه‌های نفتی روی آب سه روش وجود دارد: روش اول، جاذب‌های طبیعی و مصنوعی است. روشی که بسیار موردعلاقه محققان است و پتنت‌های مختلفی هم در این زمینه به ثبت رسیده است. روش دوم، روش استفاده از تعلیق‌شکن است. در این روش، ماده‌ای به آب اضافه می‌شود و به این طریق ساختار نفت شکسته شده و در آب حل می‌شود. در روش سوم، با دستگاهی به نام اویل اسکیمر، جداسازی نفت از آب صورت می‌گیرد، اما در همه این روش‌ها، این دستگاه‌ها نمی‌توانند نفت را به‌صورت مطلوبی جمعآوری کنند، زیرا باید جاذب این نفت‌ها را جمعآوری کرده و نهایتا احیا شود. بنابراین در اشل واقعی از این روش‌ها استفاده نمی‌شود، به‌ویژه در زمینه‌هایی که میزان نفت بسیار زیاد است. درواقع از این دستگاه‌ها در کارخانه‌ها استفاده می‌شود و هزینه آنها نیز بسیار بالاست». قدیانی به تشریح تفاوت اختراع خود پرداخته و می‌گوید: «با روش جدید، نفت همراه آب را داخل مخازن پمپاژ می‌کنیم و با روش کاملا مکانیکی نفت و آب را از یکدیگر جدا می‌کنیم؛ آب به‌وسیله دستگاه وارد دریا شده و نفت نیز به مخزن کشتی هدایت می‌شود. درواقع درون مخزن این دستگاه، فازهای نفت و آب شناسایی شده و از هم جدا می‌شوند. سرعت این روش بسیار بالاست و در هر اشلی قابلیت اجرا دارد. روش‌های معمول در سطح جهان آن است که این نفت و آب را که جذب جاذب شده است، می‌سوزانند یا به وسیله تعلیق‌شکن، نفت را در آب حل می‌کنند». او در مورد مشکلاتی که در کاربردی‌کردن این اختراع برایش رخ داده، می‌گوید: «با پژوهشگاه نفت تماس گرفتم. آنها اعلام کردند که نیازی به این طرح ندارند. در کنار آن به سبب آنکه دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی هستم، با دانشگاه وارد رایزنی شدم تا از این طرح حمایت کنند. مسئولان دانشگاه در مکاتباتی اعلام کردند تا مالکیت این طرح را در اختیار دانشگاه قرار دهم تا از طرح حمایت کنند و بتوانم در جشنواره‌های خارجی شرکت کنم. آنها اعلام کردند تا هر میزان که مالکیت را به‌صورت محضری در اختیار دانشگاه آزاد قرار دهم، دانشگاه آزاد به همان میزان، طرح را مورد حمایت قرار می‌دهد، درحالی‌که این طرح، طرحی ملی است و می‌تواند برای کشور ارزآوری داشته باشد». این سخنان او در حالی مطرح می‌شود که به طور معمول، اختراعات بین‌المللی برای ثبت در صورت تأیید باید یک پروسه ١٨ الی ٢٤ ماهه را طی کنند، اما این اختراع در مدت‌زمان هفت‌ماه به تأیید نهایی رسید و در آمریکا پتنت شد و عملا هیچ ایراد علمی و فنی از این اختراع گرفته نشد که به‌گفته کارشناسان اتفاق بسیار کم‌نظیری است. حال سؤال اینجاست که تا چه زمانی قرار است از اختراعات وطنی از این دست، چشم‌پوشی شود؟
